OPTISORT: optimalisatie van de inzameling, sortering en recyclage van houtafval
UNILIN maakt deel uit van het Amerikaanse beursgenoteerde Mohawk Industries, Inc, marktleider in vloerbekleding.
UNILIN bestaat uit:
UNILIN, division flooring (laminaat, samengesteld parket en LIVYN)
UNILIN, division panels (MDF, HDF, spaanplaten en gemelamineerde platen)
UNILIN, division insulation (dakelementen en isolatieplaten)
UNILIN, division technologies (Intellectual property en beheer van patenten)
Cijfers
Werknemers: 5400
Omzet 2013: 1,4 miljard euro
Productie-eenheden: 21, internationaal verspreid
Mohawk Industries, Inc. is marktleider in de sector van vloerbekleding in de US en biedt karpetten, tapijt, parket, laminaat, keramische tegels en vinyl aan.
Mohawk Industries, Inc. bestaat uit 3 segmenten:
Carpet
Ceramic
Laminate & Wood
Cijfers
Werknemers: 32.500
Verwachte omzet 2013: 7,4 miljard $
Post-consumer houtafval vormt één van de belangrijkste biomassastromen in Vlaanderen. Jaarlijks komen er bij huishoudens en bedrijven ca. 600.000 ton van dit afval vrij. Het Materialendecreet wil dat houtige reststromen maximaal ingezet worden in materiaaltoepassingen, voordat ze gebruik worden voor energetische valorisatie. De heterogeniteit in fysische en chemische eigenschappen van het post-consumer houtafval stelt, met de huidige stand van kennis en techniek, belangrijke uitdagingen bij de Vlaamse verwerkers.
OPT-I-SORT onderzoekt hoe de techno-economisch meest optimale inzameling en sortering van post-consumer houtafval kan worden gerealiseerd met het oog op recyclage. In samenwerking met inzamelaars, sorteerders en verbruikers van post-consumer houtafval worden verschillende scenario’s onderzocht, in de praktijk getest en geëvalueerd. Vanuit deze waardeketen-gebaseerde aanpak zoekt het project oplossingen die duurzame meerwaarde creëren voor alle schakels in de keten.
OPT-I-SORT zal een belangrijke rol spelen in de transitie van de Vlaamse houtindustrie naar een duurzamere bedrijfssector binnen de Vlaamse groene kringloopeconomie. Concreet geeft het project aanleiding tot het sluiten van de houtkringloop, het verminderen van de importafhankelijkheid door inzet van houtafval en het versterken van de leidende rol van de sector op vlak van materialentechnologie. Vanuit de actieve betrokkenheid van een brede stuurgroep beoogt OPT-I-SORT op deze manier een voortrekkers- en voorbeeldrol te kunnen spelen voor andere sectoren.
In de lijn met het Materialendecreet dienen houtige reststromen maximaal te worden ingezet in materiaaltoepassingen. De heterogeniteit in het houtafval stelt met de huidige stand der techniek bij de Vlaamse verwerkers echter belangrijke uitdagingen. Bovendien worden door het ondersteuningssysteem voor hernieuwbare energie (o.a. groenestroomcertificaten), houtige reststromen ook aangetrokken door de energiesector en zo aan recyclage onttrokken. Eind 2014 zou OVAM een nieuw ‘beleidsplan biomassareststromen’ voorstellen, waarin gestreefd wordt naar een optimale benutting van houtige reststromen en waarbij het materialendecreet en het nieuwe actieplan hernieuwbare energie (tevens voorzien voor eind 2014) op elkaar worden afgestemd. De beleidskeuzes die hierin worden gemaakt, kunnen een belangrijke invloed hebben op de mate waarin de energetische toepassing van ongesorteerd niet-verontreinigd behandeld houtafval nog in aanmerking zal komen voor groenestroomcertificaten. Indien de energiesteun zou worden beperkt, zal dit de vraag naar verdere uitsortering van niet-verontreinigd behandeld houtafval doen stijgen.
Er bestaat dan ook bijzondere noodzaak tot het optimaliseren van de inzameling- en recyclagemethodes en -technologie waardoor de materialen langer in de productketen kunnen blijven en kringlopen kunnen worden gesloten. Het maximaal inzetten op recyclage voordat wordt overgegaan tot energetische valorisatie, maakt dat de houtafvalbehandeling beter in overeenstemming kan worden gebracht met de principes van het Materialendecreet en de ladder van Lansink[1].
[1]Prioriteitenladder: preventie > hergebruik > recyclage > energieterugwinning > verwijdering, met storten als laatste optie
Maatschappelijke meerwaarde: transitie naar een duurzame economie
Het project draagt in belangrijke mate bij aan de transitie van de Vlaamse houtindustrie naar een duurzamere bedrijfssector binnen de Vlaamse groene kringloopeconomie. Concreet wordt de houtkringloop gesloten, vermindert de inzet van houtafval de importafhankelijkheid en kan de houtsector haar leidende rol op vlak van materialentechnologie versterken. Bovendien draagt dit project door samenwerking doorheen de keten bij tot een smart business model waarbij win-win situaties in elke schakel worden gecreëerd. Disseminatie van de inzichten uit dit project naar andere Vlaamse sectoren wordt nagestreefd door de actieve betrokkenheid van een brede stuurgroep (OVAM, diverse sectororganisaties en BBL) alsook vanuit het MIP platform.
De resultaten van het project zullen sterk bijdragen tot het bieden van een antwoord op de concrete maatschappelijk uitdagingen zoals die binnen het MIP-kader gesteld worden: a) spaarzaam gebruik maken van grondstoffen, b) maximale reductie van afvalstromen en c) slimme/geïntegreerde netwerken vormen in de domeinen ‘materialen’ en ‘energie’.
IMOG en Gielen Recyclage zullen de resultaten van dit project aanwenden om hun bestaande sorteerinstallatie verder te optimaliseren zodat een hogere mate van uitsortering van recycleerbaar houtafval kan bekomen worden. Door de hogere toegevoegde waarde van de stroom houtafval bestemd voor recyclage zullen deze ondernemingen hogere opbrengsten kunnen genereren per ton verwerkt afval. Bij IMOG en Gielen Recyclage wordt vanuit de resultaten van het project dan ook een additionele tewerkstelling ingepland.
Vanuit de resultaten en kennis opgedaan in dit project verwacht de onderneming BULK.ID een belangrijke groei in activiteiten en afzet in de houtsector (incl. andere biomassastromen) te realiseren. De onderneming plant de aanwerving van extra VTE's.
UNILIN zal de resultaten vanuit het onderzoek- en ontwikkelwerk binnen het OPT-I-SORT project, na pre- en detailed engineering, in de praktijk brengen in haar eigen productieomgeving. Voor UNILIN is dit project zonder meer van uiterst grote strategische waarde. De inzet van meer recyclagehout – met een beduidend lagere prijs dan ‘vers’ hout – is namelijk essentieel om ook in de toekomst competitief te blijven produceren en haar spaanplaatactiviteit in Vlaanderen te laten voortbestaan. Dit innovatieproject draagt dan ook in belangrijke mate bij aan het behoud van tewerkstelling.
Voor A&S Energie heeft het kunnen onderscheiden van een duidelijk recycleerbare en een niet-recycleerbare stroom houtafval een belangrijk strategische en economisch belang. De valorisatie van het project bij deze onderneming wordt verder versterkt door de verwachte kostenbesparing die gerealiseerd zal kunnen worden (o.a. gunstigere aankoopprijs van de houtafvalreststroom van lagere kwaliteit).
De valorisatiefactor in Vlaanderen t.o.v. de gevraagde subsidie bedraagt zo > 81, wat de grote economisch toegevoegde waarde van het project weerspiegelt.